Warowny zespół katedralny nad Zalewem Wiślanym » Frombork (niem. Frauenburg, łac. Castrum Dominae Nostrae)

foto: Mariusz

Warowny zespół katedralny położony jest na wzgórzu nad Zalewem Wiślanym. W jego obrębie znajdują się: gotycka katedra, kapitularz i pałac biskupi przy murze wschodnim, dom kustosza i kanonia N.M.Panny przy murze północnym oraz nowy wikariat przy murze południowym. W ciągu murów rozmieszczone są  dwie bramy oraz wieże i baszty.  Zbudowany został przez biskupów kapituły warmińskiej w XIV wieku na planie nieregularnym.  Fortyfikacje otaczające wzgórze były wznoszone, rozbudowywane i modernizowane etapami, począwszy od XIV stulecia do pierwszej ćwierci wieku XVII.  Zespół warowny miał pięć baszt całkowicie przystosowanych do broni palnej, oprócz baszt bramnych w ciągu południowym i zachował się do dzisiaj według pierwotnego założenia obronnego dostosowanego do ukształtowania wzgórza katedralnego, z częściową przebudową w XIX wieku. Południowa brama flankowana była dwiema basztami i posiadała przed bramie dostosowane do obrony artyleryjskiej. Zostało ono rozebrane w 1843 roku, a jego relikty odsłonięto w latach sześćdziesiątych XX wieku. Wjazd do bramy zachodniej, zamykanej broną, umieszczony w czworobocznej wieży prowadził poprzez most przerzucony ponad parowem. W północno-zachodnim odcinku murów znajdowała się furta, którą zamurowano na początku XVIII stulecia. Bardzo ważnym elementem obrony była ośmioboczna wieża artyleryjska, wzniesiona prawdopodobnie w pierwszej połowie XV wieku. Posiadała dwa poziomy ogniowe i taras bojowy na najwyższej kondygnacji, od końca XV stulecia chroniony krenelażem. W latach 1683-1685 z inicjatywy i fundacji biskupa Radziejowskiego oktogonalna wieża uzyskała wysoką czworoboczną nadbudowę, pełniącą funkcję dzwonnicy, zwieńczoną barokowym hełmem. Obecnie mieści się tu planetarium i punkt widokowy. W narożu północno-zachodnim znajduje się czterokondygnacyjna wieża Kopernika z XIV wieku, która mimo licznych przebudów posiada jeszcze fragmenty strzelnic do broni palnej. Na murach w ciągu zachodnim biegł chodnik straży, zrekonstruowany w latach pięćdziesiątych XX wieku. W późnym średniowieczu warownia była oblegana i zdobywana przez wojska polskie, krzyżackie i zaciężne czeskie. Dotkliwe szkody poczyniły najazdy szwedzkie w latach 1626-1630 i 1655-1660. W XVIII wieku przebudowano pałac oraz kanonie, a około połowy XIX wieku rozebrano część fortyfikacji. W latach międzywojennych w XX wieku prowadzono prace konserwatorskie. W 1945 roku założenie częściowo spłonęło i uległo znacznej dewastacji. Prace badawcze oraz zabezpieczające, konserwatorskie i renowacyjne podjęto w latach 1950-1954 i następnie 1963-1973.

Oceń obiekt:

Zobacz również:

Województwo: warmińsko-mazurskie Powiat:  braniewski  Gmina:  Frombork Miejscowość:  Frombork

Style architektoniczne